Hastalığın tipi ve şiddeti belirlendikten sonra uygun bir tedavi seçeneği belirlenir. Ancak bundan önce hastalık derecesi ne olursa olsun genel önlemlerin alınması kişinin ve ailesinin bu konuda bilgilendirilmesi sağlanır.
Genel Önlemler
Öncelikle kişinin risk faktörlerine yönelik tedavileri uygulaması hastalığın durumunu hafifletecektir.
Kilo vermesi: Obezite uyku apnesini artıran en önemli faktörlerden birisidir.
Yatış pozisyonu: yer çekiminin etkisine bağlı olarak sırt üstü pozisyonda uyku apnesi artar, yan yatışta azalabilir. Bundan dolayı sırt üstü yatmasını engelleyecek çeşitli metodlar denenmiştir. Pijamasının sırt kısmına tenis topları, yastık parçası dikmek gibi.
Alkol veya sakinleştirici-uyku yapan ilaçlardan kaçınmak
Ek hastalıkların tedavi edilmesi: Hipotroidi (Guatr bezinin az çalışması)
Trafik veya iş kazaları konusunda uyarmak
İlaç Tedavisi
Hastalıkla ilgili yukarıda belirtilen sebepleri ortadan kaldıracak ve yan etkisi olmayan her hangi bir ilaç henüz yoktur.
PAP Tedavisi (Pozitif Havayolu Tedavisi)
Altın standart tedavi yöntemi olarak bu hastalığın en etkili ve kesin tedavisi sürekli pozitif basınçlı hava veren PAP dediğimiz cihazlardır. Mekanik bir çözüm sunmaktadır. Bu tedavide pozitif hava sağlayan bu cihazlar uyguladıkları uygun basınçlarda daralan ya da tıkanan havayolunu açmaktadır. Bu cihazla birlikte düşük dirençli bir hortum ve kişinin ağız ve burun yapısına uygun bir maske aracılık eder. Tedavide cihazın tipi önemlidir ve hastalığın tipine göre değişir. Hasta konforunu sağlaması açısından kullanılacak maske de en az cihaz kadar önemlidir. Kişi bu cihazları uykuda kullanır ve kullandığı süre içinde düzelir. Ancak cihazı bırakırsa yaşadığı sıkıntılar tekrar ortaya çıkmaya başlar. Bundan dolayı uzun süreli ancak etkili bir tedavi yöntemidir.
Ağız İçi Araç Tedavisi
Ağız içi araçlar (AİA) olarak bilinen bu tedavi seçeneğinin amacı, uyku sırasında ağız içine yerleştirilen bir takım araçlarla üst solunum yollarına ait yapıların pozisyonunu değiştirip (örneğin dili öne çekerek) hava yolunu genişletmek kas fonksiyonları üzerine etki ederek direnci düşürmek ve havayollarının tıkanmasına engel olmaktır. Bu aparatlar genel olarak basit horlaması veya hafif dereceli uyku apnesi olan olgularda bir tedavi seçeneği olabilir. Dili önde tutan veya çeneyi öne ilerleten araç tipleri bulunur.
Cerrahi Tedavi
Uyku apnesinin etkili tedavisi PAP cihazları ile yapılmaktadır. Ancak darlık yeri tam belirlenirse bu alanda çoğunlukla düzeltici cerrahi olarak yardımcı olmaktadır.
Uyku Apnesi Tedavi Edilmez ise Ne Olur?
Uyku apnesi tedavi edilmeden bırakıldığı takdirde kısa dönemde ev, iş veya trafik kazaları, uzun dönemde de kalp-damar hastalıkları ile ölüm oranlarında artış olmaktadır. Oksijen düşüklüğü sonucu beyne giden oksijen azalması sabah olan baş ağrısı yapabilmektedir. Karar verme yeteneğinde azalma, hafıza zayıflaması, unutkanlık, kişilik ve davranış değişiklikleri gibi özellikler sıklıkla ağır dereceli uyku apnesi olanlarda görülür. Hastaların %30’una depresyon eşlik etmektedir. Özellikle şiddetli uyku apnesi olan olgular, tedavi edilmezlerse aşağıdaki hastalıklarda artış olduğu gösterilmiştir.
- Kalp krizi, kontrol altına alınmakta zorlanılan hipertansiyon, kardiyak ritm düzensizlikleri ve hatta ani ölümler
- Sinir sistemi: Beyin felçleri, baş ağrıları, depresyon, unutkanlık, karar verme yeteneğinde azalma
- Hormonal sistem: Büyüme hormonunda azalmaya bağlı çocuklarda gelişme geriliği, cinsel isteksizlik, insülin seviyesinde artma, şekere yatkınlık
- Diğer: Trafik kazaları, evlilik sorunları, yaşam kalitesinde azalma, reflü
Uykunuzu Değerlendirin
- Yeterli süre uyumama rağmen sabahları zor uyanıyorum, kendimi yorgun hissediyorum
- Yeterli süre uyumama rağmen gün içinde yorgun ve uykulu oluyorum
- Akşam saatlerinde veya yatağa girdiğimde bacaklarımda tanımlayamadığım bir huzursuzluk hissediyorum
- Uyurken bacaklarımda ritmik hareketler olduğu söyleniyor
- Evde horlamamın diğer odalardan bile duyulduğu söyleniyor
- Gece içinde nefes alamama hissi ile uyanıyorum
- Uykuda nefesimin durduğu söyleniyor
- Geceleri baş, boyun veya göğsümde terleme oluyor
- Sabah ağız kuruluğu ile uyanıyorum
- Sabah baş ağrısı ile uyanıyorum
- Toplantılarda, okurken veya TV seyrederken uyuya kalabiliyorum
- Gün içinde zaman zaman dayanılmaz uykululuk atakları yaşıyorum
- Geceleri uykudan bağırarak ve korku ile uyandığım söyleniyor
Bu soruları evet ile yanıtlıyorsanız uyku bozuklukları ile ilgilenen bir KBB hekimine başvurunuz.