Havaların soğumaya başlaması ile özellikle çocuklar üzerinde etkili olan “grip” vakalarında sayılar artmaya başladı. Yüksek ateş, öksürük, burun akıntısı ve kas ağrısı gibi belirtileri olan grip, okula ya da kreşe yeni başlayacak olan çocuklarda daha sık görülebiliyor. Kışa girmeden önce yapılacak olan “grip aşısı” ile çocukların hastalığı daha hafif atlatmaları mümkün olabilmekte ve okul başarısı da olumu yönde etkilemekte.
Grip Nedir?
Grip; burunda akıntı, tıkanma, yüksek ateş, öksürük, ağrı, kırıklık ve yorgunlukla seyreden viral bir hastalıktır. Basit bir nezleden farkı semptomlarının çok daha şiddetli olması, çocuklarda, yaşlılarda ve kronik hastalık gibi nedenlerle vücut direnci düşük olan kişilerde hastanede yatmayı gerektirecek kadar şiddetlenebilmesidir. Hatta zamanında tedavi edilmediğinde, zatürre gibi başka enfeksiyonlara yol açabilmektedir. Grip hastalığının etkeni “İnfluenza” virüsüdür. Yaygın yapılan bir yanlış ise her nezlenin grip olarak düşünülmesidir.
Grip Aşısı Nedir?
Grip aşısı, hastalığın etkeni olan İnfluenza virüsünün hastalık yapmayan parçacıklarından, antijenlerinden üretilir. Aşı vücuda uygulandıktan sonra bağışıklık sistemi antijenleri yakalayıp etkisizleştiren antikorlar üretir. Sonrasında gerçek virüs çocuğa bulaşırsa üretilmiş antikorlar hastalıkla mücadeleye başlar ve hastalığı durdurur. İnfluenza virüsü her yıl antijen yapısını değiştiren bir virüstür. Bu nedenle her sene yeniden grip aşısı olmak gerekir.
Uygulanışı ve Aşı Dozu Nasıl Olmalıdır?
- 6 ay-3 yaş arası çocuklarda, ilk kez grip aşısı yapılıyorsa bir ay ara ile 2 kez yarım doz uygulanır. Daha önce grip aşısı ile aşılanmış çocuklara ise 1 kez yarım doz yapılır.
- 3-8 yaş arası çocuklarda ilk kez yapılıyorsa bir ay ara ile 2 kez tam doz uygulanır. Daha önce grip aşısı ile aşılanmış çocuklara ise 1 kez tam doz yapılır.
- 9 yaş üstü çocuklara, her yıl tek doz uygulanır.
İntramüsküler (kas içi) veya derin subkutan (deri altı) enjeksiyon ile uygulanmalı ve işlem yapılmadan önce iyice çalkalanmalıdır.
Yan Etkileri Var mıdır?
Her ilaç gibi aşıların da yan etkileri olabilir. Ancak grip aşısının yan etkileri genellikle çabuk atlatılan, hafif grip benzeri semptomlardır. Ciddi yan etki ise alerji olmasıdır. Bu tür allerjik yan etkiler sıklıkla aşının yapıldığı ilk bir kaç dakika içinde ortaya çıkmaktadır. Bu nedenle aşı yapılan kişiler, aşının ardından bir süre işlemin yapıldığı sağlık kurumunda bekletilirler.
Grip, Çocuklarda Yetişkinlere Göre Nasıl Farklılıklar Gösterir?
Sağlıklı yetişkinler grip enfeksiyonunu bir hafta gibi bir sürede atlatabilirken, çocuklarda ve bağışıklığı düşük diğer risk gruplarda hastalık çok şiddetli seyreder, iyileşme süresi çok daha uzun olabilir. İkinci başka enfeksiyonlar ortaya çıkar ve tedavinin hastaneye yatırılarak sürdürülmesi gerekebilir. Grip enfeksiyonu sağlıklı kişilerde basit ateş düşürücü ve soğuk algınlığı ilaçları ile atlatılabilirken, çocuklar ve risk gruplarında antiviral ilaçlar ve ikincil enfeksiyonlar varsa antibiyotikler kullanmak gerekebilir.
Çocuklarda Özellikle Hangi Yaş Grubuna ve Ne Zaman Yapılmalıdır?
Grip aşısı 6 aydan büyük tüm çocuklarda uygulanabilir. Grip, kış döneminde sık görüldüğü için aşı Eylül Ekim aylarında yapılmaya başlanır ve Aralık ayına sonuna kadar devam eder. Influenza aşısı , pnömokok aşısı gibi diğer aşılarla aynı anda yapılabilir. Özellikle sağlık çalışanı, öğretmen gibi hasta çocuklarla yakın temasta olabilecek kişiler ve kalabalık ortamda çalışan yetişkinlerin çocukları daha fazla risk altındadır ve aşılanmalıdırlar.
Hangi Çocuklara Uygulanmamalıdır?
Daha önce aşı olduğunda yan etki göstermiş çocuklara, yumurta alerjisi olanlara ve Guillan Barre Sendromu geçirmiş kişilere grip aşısı uygulanmamalıdır.
Grip Aşısı, Grip Geçirmiş Kişilere Yapılır mı?
Grip geçirmiş bir kişinin, zaten virüse karşı bağışıklık oluştuğu için o sene aşı olmasına gerek yoktur. Ama diğer sene virüsün antijenik yapısı değişeceği için tekrar aşılanması gerekir. Ancak bazen geçirilen hastalığın İnfluenza virüsüne bağlı olup olmadığı kesin saptanamayabilir. Şüphede kalınan, grip geçirmiş bir kişiye aşı yapılırsa da herhangi bir yan etki oluşmaz.